Plenaire afsluiting met Paul Timmers
Pleidooi voor strategische toets op digitale autonomie
Door Pieter van den Brand
Beeld Robert Tjalondo
Als lid van de Taskforce Sovereign Digital Europe schreef Timmers mee aan het in februari verschenen EuroStack-rapport. Dit initiatief pleit voor een mega-investering van 300 miljard euro in de komende tien jaar, om Europa’s eigen onafhankelijke digitale infrastructuur (‘stack’) te ontwikkelen met eigen chips, cloud computing en AI-platforms.
Het doel is de afhankelijkheid van buitenlandse technologie terug te dringen, met name van Amerikaanse en Chinese bedrijven, en de digitale soevereiniteit en concurrentiepositie van Europa te versterken.
‘Door samen te werken aan een eigen Big Tech-industrie hebben we in Europa veel te winnen. Als het om technologie gaat, is ons land op dit moment niet in staat zelf te kiezen van wie het afhankelijk is. Onze digitale voorzieningen kunnen stilgezet worden. Dat is het laatste wat je moet willen, want je bent niet in control’, zegt Timmers.
‘Soevereiniteit is het allerbelangrijkste voor een land’, legt hij uit. ‘Het gaat om het hebben van legitimiteit als overheid richting burgers, want Nederland is tenslotte een democratie. Maar ook om gerespecteerd worden door andere landen. Daarvoor heb je nodig dat je als overheid competent bent, dus kan beschikken over kritische materialen en andere grondstoffen, dat je voldoende capaciteit en deskundigheid rond technologie in huis hebt en dat je in control bent.
‘Het is ronduit vreemd dat we de soevereiniteitsvraag niet stellen, terwijl we projecten wel op economische, sociale en duurzaamheidscriteria toetsen’

Dringend gewenst: soevereiniteits-assessment
Een specifiek actiepunt in de NDS is een overheidsbreed wettelijk kader om bij de inkoop van producten te toetsen aan digitale autonomie. Timmers pleit daar al langer voor, maar hij wil nog verder gaan. Er zou ook een strategische toets op digitale autonomie moeten komen voor belangrijke projecten: een soevereiniteits-assessment.
‘Het is ronduit vreemd dat we de soevereiniteitsvraag niet stellen, terwijl we projecten wel op economische, sociale en duurzaamheidscriteria toetsen. Maar waarom doen we dat niet bij zoiets cruciaals als onze soevereiniteit? Vraag je daarom bij elk belangrijk project af of dat in het belang is van onze soevereiniteit, op zowel de korte als de lange termijn. Is dit goed voor je kinderen? Hebben die straks met AI nog wel een baan? De beslissingen die we nemen over technologie, hebben alles te maken met onze toekomst.’


Hoogleraar Paul Timmers: ‘Door samen te werken aan een eigen Big Tech-industrie hebben we in Europa veel te winnen’